TÜİK, 2024 Aktif Yaşlanma Endeksi’ni (AYE) ilk kez yayımladı. Türkiye’nin genel endeks değeri 29,7 olurken, yaşlı nüfus oranının 2030’da yüzde 13,5’e, 2100’de yüzde 33,6’ya ulaşacağı öngörüldü. Doğu Karadeniz, en yüksek endeks değerine sahip bölge oldu.
ANKARA (İGFA) – Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 Aktif Yaşlanma Endeksi’ni (AYE) ilk kez resmi istatistik olarak yayımladı.
TÜİK, yaşlı nüfus artışının yaşlılık politikalarını zorunlu kıldığını, AYE’nin bu politikaları yönlendireceğini belirtti. Türkiye, AB’ye kıyasla düşük endeks değerleriyle aktif yaşlanma konusunda daha fazla çaba gerektiğini ortaya koydu. Endeksler, Türkiye’nin hızlı bir demografik dönüşüme girmesiyle beraber aktif yaşlanma konusunda politika geliştirilmesine ve ilerlemenin sağlanmasına ihtiyaç olduğunu gösterdi.
Verilere göre Türkiye’nin demografik dönüşümle “çok yaşlı ülkeler” sınıfına girdiği belirtilirken, 65 yaş ve üzeri nüfus 2019’da 7,5 milyondan 2024’te 9,1 milyona yükseldi. Yaşlı nüfus oranı yüzde 10,6’ya ulaşırken, 2030’da yüzde 13,5, 2100’de yüzde 33,6 olacağı tahmin ediliyor.
AYE, yaşlıların istihdam, topluma katılım, bağımsız-sağlıklı yaşam ve uygun ortam kapasitesini ölçüyor.
Türkiye’nin 2024 AYE değeri 29,7’ye yükselirken, 2023’te 28,7’ydi. AB ortalaması (36,8) üzerinde olmayan Türkiye, erkeklerde 34,5, kadınlarda 25,3 endeks değeriyle cinsiyet farkı gösterdi.
Türkiye’nin AYE genel endeks değeri 2023 yılında 28,7 iken 2024 yılında 29,7 oldu. İstihdam bileşeni endeks değeri, 2023 yılında 25,9 iken 2024 yılında 27,6 oldu. Topluma katılım bileşeni endeks değeri 2023 yılında 12,0 iken 2024 yılında 12,5 oldu.
Bağımsız sağlıklı ve güvenli yaşam bileşeni endeks değeri 2023 yılında 65,5 iken 2024 yılında 65,0 oldu. Aktif yaşlanma için kapasite ve elverişli ortam bileşeni endeks değeri ise 2023 yılında 44,3 iken 2024 yılında 46,1 oldu.
En Yüksek Bölge: Doğu Karadeniz (33,3), Batı Marmara (31,9) ve Kuzeydoğu Anadolu (30,8).
En Düşük Bölge: Güneydoğu Anadolu (26,9), Akdeniz (28,7) ve Orta Anadolu (28,8).
İstihdam 27,6, topluma katılım 12,5, bağımsız yaşam 65,0, uygun ortam 46,1.
Erkeklerde istihdam 40,4, kadınlarda 15,5; topluma katılımda kadınlar (13,3) erkekleri (11,5) geçti.
Doğu Karadeniz, istihdam (42,2) ve genel endekste lider olurken, İstanbul topluma katılımda (17,0), Ege bağımsız yaşamda (68,1), Doğu Marmara uygun ortamda (51,1) öne çıktı.
Güneydoğu Anadolu, çoğu bileşende en düşük değerlere sahip.
