Kanser aşısı için tarih verildi: Uğur Şahin ve Özlem Türeci çalışmalarını anlattı

Pandeminin en başarılı Covid-19 aşılarından birinin arkasındaki ekibe göre, kanseri hedef alan aşılar çok yakında piyasaya sürülebilir. Devrim niteliğinde bir mRNA Covid aşısı üretmek için Pfizer ile ortaklık kuran Alman firması BioNTech’in kurucularından Uğur Şahin ve Özlem Türeci, önümüzdeki yıllarda kanser aşılarını hazır olması için birçok atılım yaptıklarını açıkladı.

BBC’den Laura Kuenssberg ile konuşan Prof. Dr. Özlem Türeci, BioNTech’in Covid-19 aşısının temelindeki mRNA teknolojisinin, kanser hücrelerine saldırmak için yeniden kullanılabileceğini anlattı.

“2030’DAN ÖNCE HAZIR OLACAK”

mRNA teknolojisine dayalı kanser aşılarının hastalarda ne zaman kullanıma hazır olabileceği sorulan Prof. Dr. Uğur Şahin ise kanser aşılarının  “2030’dan önce” hazır olabileceğini söyledi.

MRNA AŞISI NEDİR?

Hedeflenen mikroorganizmanın antikor oluşturan antijenik yapısının mRNA’sını içeren aşılara mRNA aşısı deniliyor. 

RNA NE DEMEK?

mRNA’nın açılımı mesajcı ribonükleik asit anlanmına geliyor. RNA aşısı veya mRNA (haberci RNA) aşısı, sentetik RNA moleküllerini insan hücrelerine transfer eden yeni bir aşı türü olarak öne çıkıyor. Burada genetik malzemenin nakli (transfeksiyon) söz konusu oluyor.

RNA, hücrenin içine girdikten sonra mRNA olarak çalışıyor ve hücreyi yeniden programlayarak, hücrenin normalde patojen (örneğin virüs) veya kanser hücreleri tarafından üretilen yabancı proteini üretmesini sağlıyor.

BioNTech’in baş sağlık görevlisi Türeci, bağışıklık sistemini kanser hücrelerini aramaya ve yok etmeye hazırlamak için de Covid-19 karşı kullanılan aynı yaklaşımın uygulanabileceğini söyledi. 

Türeci’nin belirttiğine göre kanser aşısı, virüsleri tanımlayan kod taşımak yerine, kanser antijenleri için genetik talimatlar içeriyor. 

COVİD-19’A KARŞI AŞI, COVİD-19’A KARŞI ÜMİDİ ARTIRDI

Diğer taraftan BioNTech, pandemi başlamadan önce mRNA kanser aşıları üzerinde çalışıyordu, ancak firma küresel acil durum karşısında Covid-19 aşıları üretmek için harekete geçti. BioNTech’in  şu anda klinik denemelerinde olan birden fazla kanser aşısı bulunuyor. Türeci, Pfizer/BioNTech aşısının başarısının “kanser çalışmalarını hızlandırdığını” aktardı.

Bağırsak kanseri, melanom ve diğer kanser türleri için aşı geliştirmeyi hedeflediklerini belirten Şahin ve Türeci, önünde önemli engelleri de açıkladı. 

İkilinin aktardığına göre, tümörleri oluşturan kanser hücreleri, çok çeşitli farklı proteinlere sahip olabiliyor. Bu da tüm kanser hücrelerini hedef alan ve sağlıklı dokuları hedef almayan bir aşı yapmayı son derece zorlaştırıyor.

Türeci, BioNTech’in pandemi sırasında mRNA aşılarını daha hızlı üretmeyi öğrendiğini ve insanların bağışıklık sistemlerinin mRNA’ya nasıl tepki verdiğini daha iyi anladığını söyledi. Covid-19  aşısının gelişimi ve hızlı sunumunun,  ilaç düzenleyicilerinin aşıları nasıl onaylayacakları konusunda çalışmalarına da yardımcı olduğunu vurgulayan Türeci, “Bu kesinlikle kanser aşımızın gelişimini ve onayını da hızlandıracak” dedi.

Son olarak Türeci, “Bilim insanları olarak kansere çare bulacağımızı söylemekten her zaman çekiniyoruz. Bir takım atılımlarımız var ve onlar üzerinde çalışmaya devam edeceğiz” değerlendirmesinde bulundu.