Mobbing iş yerinde çalışanlar ve işverenler tarafından kişilere uygulanan ve tekrarlanan kötü davranışları tanımlamak amacıyla kullanılan bir …
Mobbing iş yerinde çalışanlar ve işverenler tarafından kişilere uygulanan ve tekrarlanan kötü davranışları tanımlamak amacıyla kullanılan bir kavramdır. Bu kötü davranışlar kişide psikolojik yıpranmalara sebep olabileceği için mobbing psikolojik taciz olarak da ele alınmaktadır. Bu kötü davranışlar bazen aşağılama, sözlü tehdit hatta şiddete varan boyutlara ulaşabilmektedir. Kavramın terminolojisine baktığımızda ‘’mobbing’’ yuvasını saldırgandan korumak için saldırganın etrafında uçan kuşların davranışlarını betimlemek amacıyla ilk kez 19. yüzyılda biyoloji alanında kullanılmıştır. Daha sonra 60’lı yıllarda sosyal psikolog Konrad Lorenz tarafından küçük hayvan gruplarının kendilerinden daha güçlü ve yalnız olan hayvana toplu şekilde saldırarak uzaklaştırması ya da aynı kuluçkadaki hayvanların içlerinden en zayıf olanı yemeksiz ve susuz bırakarak dışlaması ve en sonunda fiziksel saldırılarla öldürerek grubun dışına atması şeklinde açıklanmıştır. İş yerinde mobbing kavramı ise ilk kez 80’li yıllarda Alman çalışma psikoloğu Heinz Leymann tarafından psikoloji lüteratürüne kazandırılmıştır. Günümüze geldiğimizde ise mobbing kavramı yapılan araştırmalara göre çalışanların birbirlerini rahatsız ve huzursuz edici davranışlarla taciz etmeleri, birbirlerine kötü davranmaları yani özetlersek, kişilerarası psikolojik şiddet davranışları anlamına gelmektedir. İş yerinde gelişen bu çatışmalar ve gerilimin artmasıyla zamanla çalışanların örgüt sağlığını bozan, iş doyumunu azaltan ve başarısını olumsuz etkileyen temel bir sorun haline gelmektedir. Bu durumun süreğen olması mobbing’e uğrayan bireylerin iş hayatının dışına itilmesi olası bir durumdur. Mobbing kişinin saygısız bir davranışın hedefi olmasıyla başlayan bir süreçtir. Bir kişi veya birkaç kişinin kötü davranışlarına maruz kalan mağdur iş yerinde kendisine sonra da çevresine yabancılaşmaya başlar. Bu süreç işe karşı kayıtsızlık, bıkkınlık, yılgınlık ve performas düşüklüğü ile başlar ve istifa ile sonuçlanır. Mobbing sonucu kişilerde oluşabilecek psikolojik bozukluklar aşağıda sıralanmıştır;
*Depresyon
*Panik atak
*Yüksek Tansiyon
*Taşikardi
*Psikosomatik bazı belirtiler (baş ağrısı, sırt ağrısı)
*Dikkati toplayamama
*Yeme bozuklukları
*Deri üzerinde kaşıntı ve döküntüler
*Mide bağırsak bozuklukları
*Bağışıklık sisteminde düşüş
*Özgüven eksikliği
*Travma sonrası stres bozukluğu (ağır olgularda)
Mobbing dışardan bir kişiye zarar veriyormuş gibi görünse de aslında bireye, iş yerine ve topluma da etkileri bulunmaktadır. Bu negatif etkiler zincirleme şeklinde birbirini etki etmektedir. Dolayısıyla bir ortamda mobbing uygulanıyorsa o ortamdaki herkes mobbing’i durdurmak için mücadele etmelidir. İş yerinde mobbing ile mücadele edebilmek için atılabilecek başlıca adımlar;
* yaşanılan olgu ve sürecin adının konması
* önlemler alınması
* toplumun tüm düzeyinde bilgilendirme yapılmasıdır.
Postun açıklaması: Sosyal psikolog Konrad Lorenz’e 60’lı yıllarda ‘’mobbing’’ kavramını aynı kuluçkadaki hayvanların içlerinden en zayıf olanı yemeksiz ve susuz bırakarak dışlaması olarak açıklamıştır. Peki günümüzde bu kavram hangi anlama gelmektedir?
