İhracatçıların ‘özel kur’ talebi kısmen karşılandı

Kurun sabit kalması sebebiyle rekabet edemediklerini dile getiren ihracatçıların uzun süredir gündeme getirdikleri ‘özel kur’ talebi Merkez Bankası (TCMB) tarafından kısmen karşılandı.

Resmi Gazete’de dün yayımlanan Firmaların Yurt Dışı Kaynaklı Dövizlerinin Türk Lirasına Dönüşümünün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ’e göre firmalar yurt dışında bulunan döviz varlıklarından getirdikleri dövizi Merkez Bankası’nda bozdurmaları halinde, TL’ye çevrilen tutarın yüzde 2’si kadar döviz desteği alacak.

Destekten yararlanan firmalar, Merkez Bankası’nın belirleyeceği süre boyunca tekrar döviz almama taahhüdünde bulunacaklar. Taahhüdü yerine getirmeyenlere, destek tutarı Merkez Bankası’nın ilan ettiği en yüksek gecelik borç verme oranı kadar faiz uygulanarak alınacak.

Tebliğde ihracat gibi turizm gelirlerinin de yüzde 2’lik destekten yararlanabileceği yer aldı.

Tebliğe göre, dövizinin yüzde 40’ını TCMB’ye sattıktan sonra kalan kısmını KKM’ye dönüştürenler de bu kısım için yüzde 2’lik destekten yararlanabilecek.

DEVALÜASYONU ÖNLÜYOR

Ekonomistler TCMB’nin bu kararını reel sektörden gelen özel kur taleplerinin karşılığı olarak ‘katlı kur’ sistemine geçildiği şeklinde yorumladı.

Döviz gelirlerinin artırılmasının amaçlandığı katlı kur uygulamasına devalüasyon yapmak istemeyen ülkeler başvuruyor.

Yüzde 2 döviz dönüşüm desteği ile örneğin TCMB’nin o gün için açıkladığı resmî döviz kuru 18.80 ise bu destek vesilesi ile ihracatçının döviz satış kuru 19.18 olacak.

Kararı değerlendiren Ekonomist Dr. Murat Kubilay, “Sadece döviz fiyatı değil dövizi faizi de piyasada belirlenmediği için böyle bir ek özel durumlar yaratılıyor. Bir nevi katlı kur gibi. Önümüzdeki süreçte bunun daha farklı katlarını da görebiliriz” dedi.

DÖVİZ GİRİŞİ SINIRLI KALIR

Uluslararası finans uzmanı Murat Kubilay, ekonomi yönetiminin katı, geleneksel sermaye kontrollerine gitmemek için eldeki tüm enstrümanlar etkili olsun olmasın denediğini belirterek, “Bu kararla bankalar ve reel sektörde sınırlı miktarda döviz girişi sağlanır. Gerçekçi bir değerlendirme ile sermayenin yurt dışına çıkışını durdururlar ama en azından yastık altına kaçmasının bir furya haline gelmemesiyle yetinseler, sevinseler daha yerinde olabilirdi. Özetle bu kararlarla yurt dışındaki dövizi biraz daha ülkeye getirmek istiyorlar ama çalışmayacaktır. Çok büyük bir güven eksikliği var ve son dönemde alınan her kararda sermaye kısıtlığının artırılması nedeniyle gittikçe daha paniğe sevk olacaktır” yorumunu yaptı.

‘BİLMEDİĞİMİZ KÖTÜ GELİŞMELER Mİ VAR?’

Ekonomik verilerde döviz kurlarında hızlı yaşanabilecek bir şok için henüz yeterince enerji birikmemiş olmamasına rağmen Merkez Bankası’nın son dönemde aşırı ihtiyatlı olduğunu ifade eden Murat Kubilay, “Merkez, sermaye kısıtlamalarını sürekli artırıyor. Acaba banka bizim bilmediğimiz bazı kötü gelişmelerden mi haberdar… Katar veya Suudi Arabistan’dan gelmesi beklenen paralar gelmeyecek mi? Yoksa döviz ve altın rezervlerinde farklı durumlar mı söz konusu… Akla bu şüpheler düşüyor” diye konuştu.