Hazır giyimde zor dönem

Son bir yılda yüzde 80-90 aralığında zamlanan hazır giyim ürünleri, satışların yüzde 20 azalmasına neden oldu. Girdi maliyetlerinde devam eden artışlar ağustostan sonra çıkacak kışlık ürünlerin fiyatlarını etkileyecek. Yurt içinde durum böyleyken ihracatçının savaş kaynaklı kaybı da sürüyor.

Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle ticarette yaşanan aksaklıklar sonrası en az 200 milyon dolarlık sipariş iptaliyle karşılaşan hazır giyimciler, şimdi de ana ham maddelerindeki rekor artışlarla baş etmeye çalışıyor.

Savaş sonrası tüm emtia fiyatlarında görülen sert artışlardan biri de pamukta görüldü. Hafta başında New York Ticaret Borsası’nda yüzde 2,5’in üzerinde artarak 1,3015 dolara çıkan pamuk, Haziran 2011’den bu yana en yüksek seviyesini gördü.

HAM MADDEDE ‘DRAMATİK ARTIŞ’

Pamuk fiyatlarının nihai ürünler üzerindeki etkisinin yüzde 10 olduğu bilgisini veren Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Hazır Giyim ve Konfeksiyon Meclis Başkanı Şeref Fayat, “Pamuk fiyatları son bir yıl içinde yüzde 100 arttı. En büyük ham maddemizde dramatik bir artış var. Bunun yanı sıra tüm maliyet kalemlerimizde oluşan zamlar nedeniyle polyester ve iplik fiyatları da artmaya devam ediyor” dedi.

“Sürekli maliyetlerin arttığı, fiyatların güncellenmek zorunda olduğu zor bir dönemden geçiyoruz” diyen Fayat, “Ham madde ve enerji maliyetlerinin arttığı, enflasyonun da yüksek kaldığı müddetçe hazır giyim ürünlerinde fiyatların artması kaçınılmaz” diye konuştu.

SATIŞLARDA YÜZDE 20 GERİLEME

Sektörün en büyük maliyet kalemleri ham madde, işçilik ve enerji maliyetleri şeklinde ilerliyor. Sektör temsilcilerinin aktardığına göre, tüm maliyetlerdeki yıllık artış ise yüzde 70’i buldu.

Fayat, sektörün artan maliyetleri hazır giyim ürünlerinin son bir yılda yüzde 40’ın üzerinde zamlanmasına, bu da yurt içindeki satışların düşmesine neden oldu.

Organize perakende satışlarının 2022 Ocak-Şubat döneminde yıllık bazda yüzde 15-20 oranında azaldığını söyleyen Fayat, bunun ürünlere gelen zamlardan kaynaklandığını belirtti.

İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Mustafa Gültepe ise, yurt içindeki hazır giyim ürünlerinin fiyatlarındaki yıllık artışın yüzde 80-90’ı bulduğunu söylüyor.

YENİ KIŞLIK ÜRÜNLERE YANSIYACAK

Şu an ilkbahar ve yaz sezonu için alımların yapıldığı, fiyatların belirlendiğini, bu yüzden yeni maliyet artışlarının bu ürünlerde kendisini göstermeyeceğine işaret eden Gültepe, “Ancak nisan ve mayıs ayından sonra üretilecek kışlık ürünler yeni maliyetlerle üretileceği için perekande fiyatlarını etkileyecektir. İplik ve kumaş fiyatları artmaya devam ederse ağustos ayından sonra çıkacak kışlık ürünlerin fiyatları artar” değerlendirmesinde bulundu.

RUSYA’YA İHRACAT YÜZDE 40 AZALDI

Öte yandan, Rusya Ukrayna savaşı nedeniyle hazır giyim, tekstil ve deride sipariş iptallerinin 200 milyon doları bulduğu, bu tutarın 1 milyar doları aşabileceği belirtiliyordu.

Ukrayna tarafında yine aynı durgunluğun sürdüğünü belirten Gültepe, Rusya’ya yapılan ihracatın ise yüzde 30-40 düşüşle devam ettiği bilgisini verdi.

“Rusya’ya ihracatımız eski hızında değil” diyen Gültepe, “Sipariş iptalleri de devam ediyor ancak savaşın başladığı zamanlara kıyasla azaldı” diye konuştu.

Şeref Fayat ise, bölgeye yapılan ticaretin sadece yüzde 15-20’sinin resmi kanallardan, geri kalanının ise ‘yolcu beraberindeki mallardan’ oluştuğuna dikkat çekerek şu değerlendirmeyi yaptı:

“Savaşın başlarında Ukrayna’dan siparişler bıçak gibi kesilmiş, rubledeki devalüasyonla birlikte Rusya’dan da iptaller başlamıştı. Şu an mal da para da yolunu bulmaya çalışıyor hâlâ. Belirsizliğin sürmesi ve tüm yıla yayılması halinde kaybımız 1 milyar doları bulabilir demiştik, bu halen geçerli.”