Dilden dile dolaşan hemen herkesin bildiği şiirler ve türküler, halk edebiyatının ürünüdür. Çoğu eser yazılı olmadığı ve sözlü gelenekten …
Dilden dile dolaşan hemen herkesin bildiği şiirler ve türküler, halk edebiyatının ürünüdür. Çoğu eser yazılı olmadığı ve sözlü gelenekten gelediği için günümüze kadar ulaşamamıştır.
Çoğu eser anonim özelliği kazanarak korunabilmiştir. Bunun için aklımıza ilk gelen isimler ise kuşkusuz Karacaoğlan, Dadaloğlu, ve yakın tarhimizde derin izler bırakan Aşık Veysel’dir.
Aşık edebiyatı geleneksel Türk edebiyatı tarzını oluşturmaktadır. Buradaki eserler aşıkların ürettiği bütün eserlerdir. Aşık edebiyatı halk edebiyatının içinde yer almaktadır. Bu edebi ürünlerin toplamı anonim olan ürünlerin dışındaki şiirleri kapsamaktadır.
Aşık edebiyatı beş yüz yılı aşkın bir zamandan beri olgunlaşma göstermektedir. Azerbaycan, Anadolu ve Rumeli aşık edebiyatının olgunlaştığı bölgelerdir.
SÖZLÜ VE YAZILI KAYNAKLAR
Aşık edebiyatında yer alan eserlerin çoğu manzum niteliğindedir. Fakat aralarda nazım nesir karışık olan hikayelere de yer verilmiştir. Hem sözlü hem yazılı kaynaklara dayanan bir edebiyat tarzıdır. Aşık edebiyatında eserlerin yanında musikiye de önem verilmiştir.
İKİ GRUBA AYRILIR
Aşık edebiyatı temsilcileri iki gruba ayrılmaktadır. Birinci grup halk kitlelerine daha yakındır. İkinci grup ise büyük yerleşim merkezlerinde yaşamış temsilcilerdir. Aşık edebiyatının hem köklü hem de milli bir geleneği vardır. Hatta Osmanlı topraklarında yaşayan Ermeni halkını bile aşık edebiyatı eserleri etkilemiştir.
ÖZELLİKLERİ
Aşık edebiyatının özellikleri sayacak olursak şunları söyleyebiliriz.
Aşık edebiyatının özellikleri şöyle sıralanmaktadır; şiirler saz eşliğinde söylenmektedir. Eserler genellikle sözlü sile getirilmektedir.
Yazılı olarak gerçekleştiğinde şairler cönk adı verilen defterlere yazmaktadır. Şairler şiirlerini söylemek için yurt genelinde dolaşmaktadır.
İçten, yalın ve canlı anlatım bu eserlerde söz konusudur. Şiirlerde halk dili kullanılmaktadır. Çünkü şairleri halktan çıkmaktadır. Aşık edebiyatının nazım birimi dörtlük şeklindedir.
Destan, varsağı, koşma ve semai nazım biçimleridir. 7 li 8 li ve 11 li hece ölçüsüne ağırlık verilmiştir.
