ABD Kongresi’nde Türkiye’ye F-16 satışına muhalefetin giderek büyüdüğü, Yahudi lobisinin de Kongre’deki Yunan lobisinin Türkiye karşıtı argümanlarına destek verdiği ortaya çıktı.
ABD’den Türkiye’ye F-16 satışı, ABD yönetimi içinde tartışma yaratmaya devam ediyor.
Türkiye, 2021’de ABD’den 40 F-16 ve 80’e yakın modernizasyon kiti istemişti. ABD Dışişleri Bakanlığı Türkiye’ye F-16 satışına ilişkin kararını geçen hafta Kongre’ye iletmiş, Joe Biden yönetiminin F-16 satışı için Kongre’den onay istediği belirtilmişti.
Bu haberin hemen ardından ABD Senatosu’nun Türkiye’ye ‘ret’ yanıtı vermesi için aylardır lobi faaliyeti yürüten Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Bob Menendez’den anında itiraz gelmişti. Menendez, yayınladığı açıklamada “Erdoğan hükümetinin insan haklarını ve demokratik değerleri hiçe sayan konumu ve Türkiye’de istikrarı bozucu davranışları” nedeniyle satışa karşı olduğunu yineleyerek “Erdoğan tehditlerine son verinceye ve güvenilir bir müttefik gibi davranmaya başlayana kadar bu satışı onaylamayacağım” ifadelerini kullanmıştı.
Öte yandan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, dün Washington’da ABD’li mevkidaşı Antony Blinken ile yaptığı görüşme sonrasında, Türkiye’nin F-16 talebinin sadece Türkiye için değil NATO ve ABD’nin güvenliği için de önemli olduğunu belirterek “İşbirliğimiz ve ortak stratejik menfaatlerimize uygun olarak bunun onaylanmasını bekliyoruz” diye konuşmuştu.
ABD’de Yahudi toplumundan haberler aktaran Jewish Insider sitesi, Kongre’de Türkiye’ye F-16 satışına karşı seslerin giderek yükseldiğini bildirdi. ABD Kongresi’nden bazı Demokrat ve Cumhuriyetçi isimlerin ve etkili lobi gruplarından Amerikan Yahudi Komitesi’nin, Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Menendez’in Türkiye karşıtı muhalefetine destek verdiği kaydedildi.
‘TÜRKİYE GÜVENİLMEZ MÜTTEFİK’
Kaynaklara göre Yahudi lobisine yakın isimler de Kongre’deki Yunan lobisinin Türkiye karşıtı argümanlarına destek verdi. Türkiye’ye F-16 satışına karşı çıkan Kongre üyeleri arasında Demokrat Partili Josh Gottheimer, Brad Sherman, Grace Meng ve Jan Schakowsky ile Cumhuriyetçilerden Chris Smith, Brian Fitzpatrick ve Nicole Malliotakis gibi önemli isimler bulunuyor.
Jewish Insider’a konuşan ABD’deki bir Yahudi temsilci, Türkiye’nin İsrail’le ilişkileri normalleştirme kararına rağmen NATO içinde yol açtığı tartışmalar, Yunanistan’a karşı çıkışları ve demokrasi karşıtı uygulamaları nedeniyle Türkiye’nin Yahudi toplumunda hâlâ endişelere neden olduğunu belirtti. Adını açıklamayan yetkili, Türkiye’ye askeri desteğe yeşil ışık yakmadan önce Türk hükümetinin tavrında bazı değişiklikler görmek istediklerini kaydederek Türkiye’nin “güvenilmez bir NATO müttefiki” olduğu yorumunu yaptı.
Türkiye’ye F-16 satışı için ABD Kongresi’nin iki kanadı Senato ve Temsilciler Meclisi’nin onayı gerekiyor. Reuters’ın haberine göre üst düzey bir ABD’li yetkili, Senato liderlerinden Menendez’in itirazı nedeniyle Türkiye’ye F-16 satışı ihtimalinin düşük olduğunu söylemişti.
Kaynaklara göre Türkiye’nin Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliğine itirazları sürdüğü sürece Kongre F-16 satışını büyük ihtimalle onaylamayacak. Kararın Türkiye’de yapılacak seçimler sonrasına kalabileceği belirtiliyor.
