Çatalhöyük kazılarını 25 yıl boyunca yöneten ünlü arkeolog Prof. Ian Hodder, Göbeklitepe’nin insanlık tarihine dair bildiklerimizi kökten değiştirdiğini belirtti.
İngiltere’nin İstanbul Başkonsolosluğu’nda düzenlenen İngiltere Doğa Tarihi Müzesi’nin (NHM) Yılın Yaban Hayatı Fotoğrafçısı Ödül Sergisi’ne katılan Hodder, değerlendirmelerde bulundu.
Hodder, Çatalhöyük’te 25 yıl çalıştığını ve projenin sona erdiğini belirterek, “Çatalhöyük’te yaptığımız çalışmaların en önemli yönünün, çok sayıda uzmanın bir araya gelerek, mevcut en yeni bilimsel teknikleri kullanarak sit alanını anlamaya çalışmak için ortak bir şekilde çalışması olduğunu düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
Arkeolojinin yöntemleri bakımından çok bilimsel ve çok adli hale geldiğini vurgulayan Hodder, “Bu yöntemlerden bazılarını bir araya getirmeyi başardık. Ancak bunun için işbirliğine dayalı bir ekip gerekiyor ve bence bu yüzden insanlar orada yaptığımız çalışmanın önemli olduğunu düşünüyor.” değerlendirmesini yaptı.
Hodder, şunları kaydetti:
“Çatalhöyük zamanında insanlar vahşi yaşam ve doğayla çok yakın bir ilişki içindeydi. Doğayı günlük yaşamlarına, mitlerine, hikayelerine ve sembollerine entegre etmişlerdi ve doğa çok doğrudan bir şekilde onların dünyasının bir parçasıydı. Yani insanlar doğayı çok iyi anlıyorlardı. Ancak günümüzde doğadan oldukça koptuk ve onu yok ettiğimizin farkına varmadan onu yok ediyoruz. Bence Çatalhöyük’ten öğrenebileceğimiz şey, vahşi doğaya ve doğal dünyaya yeniden bağlanmak.”
“Göbeklitepe, insan toplumunun kökenlerine ilişkin hikayeyi değiştirdi”
Hodder, Göbeklitepe’nin keşfinin arkeoloji dünyasında yarattığı yankıya dair, “Göbeklitepe’nin insan toplumunun kökenlerine ilişkin hikayeyi değiştirdiğini düşünüyorum” yanıtını verdi.
Yerleşik hayatın çiftçilikle, bitkiyle ve hayvanların evcilleştirilmesiyle ilişkili olduğunun düşünüldüğünü aktaran Hodder, “Ancak Göbeklitepe’de gördüğünüz şey, aslında tam olarak tarımsal olmayan, hala birçok yönden avcı ve toplayıcı olan insanlar tarafından üretilen çok karmaşık ritüellere, sembolizme ve sanata sahip çok karmaşık bir topluma sahip olduğunuzdur. Dolayısıyla, arkeologların her zaman sahip olduğu bazı evrimsel beklentileri altüst ediyor ” diye konuştu.
Hodder, meslek hayatında kazılara devam etmek gibi bir planının olmadığını, Çatalhöyük hakkında yayınlamak ve yazmak istedikleri üzerine yoğunlaşacağını bildirdi.
Genç arkeologlara ve arkeolog adaylarına tavsiyelerde bulunan Hodder, genç arkeologların, arkeolojinin heyecan duyulması gereken bir şey olduğunun farkına varmalarının önemli olduğunu vurguladı.
Hodder, “Eğer kendinizi bu işe gerçekten bağlı hissediyorsanız ve kazı yapma fikri sizi heyecanlandırıyorsa, o zaman bunu yapmak için mücadele etmelisiniz. Çünkü pek çok insan size bunun harika bir kariyer olmadığını söyleyecektir ama aslında öyledir; harika bir kariyerdir ama gerçekten yapmak istiyorsanız bunun için mücadele etmeniz gerekir” ifadelerini kullandı.
